رابطه عقل و دین از دیدگاه علامه محمد تقی جعفری (ره)
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری جریانهای کلامی معاصر، جامعه المصطفی العالمیه
2 دکتری جریانهای کلامی معاصر جامعة المصطفی(ص) العالمیه
چکیده
بحث رابطه‌ی عقل و دین از مسائل بنیادین و چالش‌برانگیز است که پیشینه‌ای دیرینه دارد. این مسئله در طول تاریخ، متناسب با تحولات فکری و فرهنگی، جلوه‌های گوناگونی یافته و در فلسفه‌ی اسلامی نیز جایگاهی ویژه و پررنگ داشته است.
می‌توان گفت در فلسفه اسلامی به خصوص نوع صدرایی آن، مسئله نزاع عقل و دین کاملا حل شده تلقی می گردد. علامه محمد تقی جعفری این فیلسوف نو اندیش با نگرش و تفکر جامع و منسجم، هم بر مبنای تفسیر و برداشت متون دینی یعنی قرآن و سنت که اهمیت ویژه به عقل و تفکر می دهند، و هم بر مبنای براهین عقلی، نه تنها میان عقل و دین تعارضی نمی بیند بلکه این دو را کاملا متحد و مساعد همدیگر می‌داند.از نظر ایشان عقلی که بتواند هم‌پای دین قرار گیرد، عقل سلیم فطری است نه عقل جزئی نظری معمول که دچار لغزشها و محدودیتهای فروان است. وی معتقد است اصول حکمت جاویدان و اصول کلی دین یکی است. ایشان با طرح نظریه حیات معقول که متشکل از عقلوخرد و حیات معنوی طیبه است، عقل و دین را دو عنصر اساسی سعادت بخش بشری می‌داند.
می‌توان گفت در فلسفه اسلامی به خصوص نوع صدرایی آن، مسئله نزاع عقل و دین کاملا حل شده تلقی می گردد. علامه محمد تقی جعفری این فیلسوف نو اندیش با نگرش و تفکر جامع و منسجم، هم بر مبنای تفسیر و برداشت متون دینی یعنی قرآن و سنت که اهمیت ویژه به عقل و تفکر می دهند، و هم بر مبنای براهین عقلی، نه تنها میان عقل و دین تعارضی نمی بیند بلکه این دو را کاملا متحد و مساعد همدیگر می‌داند.از نظر ایشان عقلی که بتواند هم‌پای دین قرار گیرد، عقل سلیم فطری است نه عقل جزئی نظری معمول که دچار لغزشها و محدودیتهای فروان است. وی معتقد است اصول حکمت جاویدان و اصول کلی دین یکی است. ایشان با طرح نظریه حیات معقول که متشکل از عقلوخرد و حیات معنوی طیبه است، عقل و دین را دو عنصر اساسی سعادت بخش بشری می‌داند.
کلیدواژه‌ها
)