دیدگاه مذاهب کلامی در باره قرآن و بررسی کلام نفسی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
طلبه سطح چهارجامعة المطفی العالمیه
چکیده
کلام یکی از صفات خبری است که به خداوند سبحان نسبت داده شده است و خداوند متکلم است. در این‌که حقیقت کلام خداوند چیست؟ واز کدام صفات خداوند متعال است، و این‌که کلام قدیم است یا حادث بین متکلمین اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. اهل حدیث و حنابله می‌گویند کلام خدا متشکل از الفاظ و اصوات است و در عین حال قدیم است. معتزله و امامیه می‌گویند کلام خداوند حادث است، حکما می‌گویند کلام خداوند از صفات فعلی اوست و حادث است مانند سایر افعال خداوند. کلام محصور در قران نیست ؛ بلکه بر افعال و مخلوقات دیگر خداوند هم کلام اطلاق می‌شود. اما اشاعره و ماتریدیه می‌گویند خداوند دو نوع کلام دارد: ۱- کلام لفظی که متشکل از الفاظ و اصوات است و حادث می باشد. ۲- کلام نفسی که قایم به ذات خداوند است و قدیم می‌باشد و مدلول کلام لفظی است. و کلام لفظی دلالت بر همان کلام نفسی می‌کند و از او نشأت می‌گیرد. اشاعره بر وجود کلام نفسی غیر از علم و اراده دلایل اقامه کرده اند که در متن مقاله پنج دلیل آن‌ها را آوده ایم و مورد نقد وبررسی قرار دادیم و نظریه دقیق که همان دیدگاه امامیه است تثبیت گردید و آن نظریه این بود که کلام نفسی که اشاعره و ماتریدیه می‌گویند همان علم ، اراده و کراهت خداوند است و غیر از علم و اراده و کراهت چیزی دیگری به نام کلام نفسی وجود ندارد.
کلیدواژه‌ها
)