فرهنگ و تمدن به معنای پیشرفت و ترقی و تحول درسبک زندگی و تأثیرگذاری آن در باورها و اعتقادات بشرانکار پذیر نیست. هرجامعه نسبت به فرهنگی که دارند مسیرپیشرفت و تمدن را براساس فرهنگ و باورهای خودشان میپیمانند و به همان دید و وسعت نظرشان از تمدن و پیشرفت سخن میرانند. چنانکه اکثر تمدن ها و پیشرفت ها به اقوام خاص و یا اقالیم خاص نام برده میشود. در این راستا تمدن اسلامی از معدود تمدن هایی است که وابسته به اقلیم خاص و قوم خاص نیست. بدلیل جامعیت اسلام تمدن اسلامی باترویج فرهنگ اسلام فرا ملیتی و فرا اقلیمی است. تمدن اسلامی برگرفته از کلام وحی است یعنی قرآن سنگ زیربنای این تمدن را تشکیل میدهد. مراد ما در این مقاله از تمدن بناها وساختمانها و محدود به پیشرفت های مادی نیست بلکه مراد ما از تمدن اسلامی بر اساس نگرش توحیدی، تمدنى است ایدیولوژیگ با مجموعهى از ساختهها و اندوختههاى مادی و معنوى است که بشر را به سوى کمال معنوى و مادى دعوت نموده و قرآن در این تمدن نقش محوری دارد. از این رو در این نوشتار از نقش قرآن در تمدن اسلامی و چگونگی تأثیرگذاری آن در زندگی عمومی مسلمانان و سوق دادن مسلمانان دربخش آموزش های علمی و هنرهای اسلامی سخن گفته شده است.