عقل و میزان تواناِئی آن در شناخت خدا
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
فارغ التحصیل سطح چهارم جامعة المصطفی العالمیه
چکیده
اگر پیرامون عقل به برسی بنشینیم، خواهیم فهمید که این پدیده، یکی از منابع مهم معرفتی انسان بشمار میرود. اما این نمود معرفتی در حوزه خدا شناسی، از توانائی مطلق الغنان برخوردار نبوده و با ناتوانی های جدی درین زمینه مواجه است. متون دینی این ناتوانیها را در شناخت ذات خدا، صفات خدا و نیز بعضی افعال خدا، بیان کرده و به وضوح اعلام میکند که دست و پای عقل و استدلالهای آن، درین زمینه بسته بوده و عقل قادر بچنین کشفی نخواهد بود. ابزار و ادات عقلی که از سوی دانشمندان علم کلام و منطق برای معرفت خدا شناسی ، مطرح شده و بعضاً توسط اخبار و روایات نیز به آنها اشاره شده است، فاقد این کارآمدی لازم دانسته شده و شیوه های استحصال معرفت خدا شناسی توسط آنها را کافی نمیدانند. روایات نامبرده رویشهای استحصال معرفت خدا شناسی را به دستههای( لزوم احاطه محیط، لزوم ضبطِ ضابط، لزوم تقسیمِ مقسَم و امکان اندازهگیری و تقدیر متعلق شناخت)تقسیم کرده اند که هیچ یک از رویش های نامبرده را، قادر به شناخت کامل ذات، صفات و برخی افغال خداوند، نمیدانند. چون حصول معرفت، با شیوه های مذکور، محدود و محصور بوده و از آن سو، ذات و صفات خدا لا یتناهی و بسیط است که در حیطه ادراکِ عقلِ محدود و محصور نمیگنجد.
کلیدواژه‌ها
)